چک ضمانت همانطور که از نامش مشخص است، برای تضمین انجام تعهد یا مسئولیتی صادر می‌شود. این نوع چک از طرف فرد متعهد به متعهد له یا طرف مقابل اعطا می‌شود و متعهد له در صورت عدم تعهد فرد، می‌تواند چک ضمانت را به اجرا بگذارد. چک ضمانت از طریق سامانه صیاد ثبت می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد چک ضمانت، در ادامه قصد داریم جدیدترین قوانین پیرامون این موضوع را بررسی کنیم.
انواع چک ضمانتی
انواع مختلف چک ضمانتی، همگی بر اساس یک هدف صادر می‌شوند، اما مطابق با انواع تعهد ممکن است تعاریف مختلفی هم داشته باشند. انواع چک ضمانتی به صورت زیر تعریف می‌شوند:
- چک تضمین تخلیه: این چک را معمولا مستاجر به صاحب خانه می‌دهد تا تعهد خود را در قبال تخلیه به موقع خانه نشان دهد.
- چک تضمین کاری: این چک که بسیار پرکاربرد است، برای تضمین انجام مسئولیت‌های کارگر، پیمانکار یا کارمند از او گرفته می‌شود.
- چک تضمین وام: این چک هم یکی از پرکاربرترین چک‌های بانکی است که در زمان دریافت وام از سمت بانک خواسته می‌شود. چم تضمین وام هم بابت پرداخت به موقع و کامل اقساط وام صادر می‌شود.
چک تضمینی انواع دیگری هم دارد که فارغ از نوع آن‌ها، همگی برای انجام به موقع و درست یک تعهد صادر می‌شوند.
شرایط حقوقی چک تضمینی
همانطور که گفته شده، چک تضمینی با هدف تضمین تعهد یک فرد در قبال فرد دیگری صادر می‌شود. صدور چک تضمینی تحت شرایطی امکان‌پذیر است که در ادامه آورده شده‌اند:
- بر اساس ماده 3 قانون صدور چک، چم ضمانتی هم درست مانند سایر چک‌ها باید تاریخ و امضا داشته باشند. وجود قلم خوردگی و موارد مشابه موجب نامعتبر بودن چک می‌شوند.
- در مورد صدور چک‌های تضمینی، صادرکننده چک اجازه ندارد دلیل صدور چک را بیان کند.
- برای وصول این نوع چک‌ها باید شروط لازم را فراهم آورید تا بتوانید از بانک پول دریافت کنید.
- برای مطالبه مبلغ چک تضمینی، اگر چک ضمانتی بابت انجام یک مسئولیت یا تعهد صادر شود، باید آن معامله یا تعهد انجام نشود تا بتوان در دادگاه حقوقی موضوع را به صورت قانونی پیگیری کرد.
شرایط صدور چک ضمانتی در قانون جدید
برای صدور چک ضمانت، بهتر است ابتدا مدارک موردنیاز را تهیه کنید تا در روند صدور چک به مشکل برنخورید. سپس بهتر است مراحل زیر را به ترتیب طی کنید:
✔️ ابتدا نمونه فرم 396 را تهیه کرده و به عنوان درخواست صدور چک تضمینی آن را تکمیل کنید.
✔️ سپس رسید دریافت و یا برداشت مبلغ برابر با چک را تهیه کنید.
✔️ در مرحله بعد لازم است روی سند 396 امضا بزنید و آن را تحویل دهید.
✔️ مرحله بعدی، تهیه سند حسابداری و تایید مبلغ چک است.
✔️ در نهایت چک صادر می‌شود و به مشتری تحویل داده می‌شود.
نحوه نوشتن چک ضمانت
نوشتن چک ضمانت اهمیت زیادی دارد. فرقی نمی‌کند شما صادرکننده چک ضمانتی باشید یا دریافت‌کننده آن، به هر حال باید از قوانین نوشتن چک مطلع باشید تا مشکلی برایتان پیش نیاید. در نوشتن چک ضمانتی باید اطلاعات چک را به صورت کامل و دقیق تکمیل کنید تا چک شما نامعتبر نباشد. برای نوشتن این نوع چک باید به نکات زیر توجه کنید:
- چک ضمانتی حتما باید تاریخ و امضای معتبر داشته باشد. در غیر اینصورت متعهد له نمی‌تواند پول را از فرد متعهد دریافت کند و چک فاقد ارزش و اعتبار است.
- حتما توجه داشته باشید که روی چک ضمانتی یا پشت آن، عبارت بابت ضمانت را نوشته باشید.
- توجه داشته باشید که شرط و شروط ضمانت برای بانک هیچ اهمیتی ندارد اما ذکر عبارت بابت ضمانت بسیار مهم است.
- ذکر این نکته هم خارج است لطف نیست که چک تضمینی، کیفری نیست. یعنی اگر روی چک ثبت کنید که تنها برای حسن انجام کار این چک را صادر کرده‌اید. فرد مقابل نمی‌تواند برای دعوای کیفری اقدام کند و برای دریافت آن باید به صورت حقوقی عمل کند.
نحوه وصول و مطالبه چک تضمینی
اولین نکته در مورد نحوه مطالبه چک ضمانت این است که طرح دعوا برای دریافت وجه چک تضمینی فقط در دادگاه محل اقامت صادرکننده چک امکان‌پذیر است. برای مطالبه چک تضمینی، فرد باید ثابت کند که چک را بابت حسن انجام کاری دریافت کرده و اکنون آن عمل یا تعهد صورت نگرفته است.
برای وصول چک ضمانت بهتر است به این نکته توجه داشته باشید که حتما باید چک را در سامانه صیاد ثبت کرده باشید. در غیر اینصورت، چک تضمینی از حالت سند تجاری خارج می‌شود و به صورت یک سند عادی تنها از طریق دادگاه قابل پیگیری و مطالبه است.
برگشت زدن چک تضمینی
اگر قصد دارید، چک تضمینی را برگشت بزنید، می‌توانید از دو روش اقدام کنید. روش اول این است که به واحد اجرای ثبت بروید و برای توقیف اموال فردی که چک را صادر کرده، درخواست دهید.
با این کار، اموال فرد متعهدی که به تعهدش عمل نکرده به فروش می‌رود و بدهی او به شما پرداخت می‌شود. روش دوم، مراجعه به دادگاه و اثبات عدم تعهد فرد صادرکننده چک تضمینی است.
کارایی چک تضمینی
چک ضمانت به صاحب چک این اطمینان را می‌دهد که در صورت عدم تعهد فرد مقابل می‌تواند به مبلغ چک دسترسی داشته باشد. با استفاده از چک تضمینی، فرد متعهد، مسئولیت‌های خود را بهتر و بیشتر از قبل می‌پذیرد و مسئولیت‌پذیرتر از قبل عمل می‌کند تا تعهد خود را به جا آورد. چک تضمینی در جاهای مختلفی کاربرد دارد. به عنوان مثال در زمان اعطای وام یا در زمان خرید و اجاره خانه و آپارتمان استفاده می‌شود.
سخن آخر:
چک ضمانت یکی از پرکاربردترین انواع چک است که نوشتن آن با دیگر انواع چک هیچ تفاوتی ندارد. این چک به خصوص در زمان دریافت وام یا شروع به کار در یک شرکت و سازمان یا حتی کار در یک کارگاه استفاده می‌شود. فردی که چک را دریافت می‌کند، متعهد له نامیده می‌شود و تنها در صورتی می‌تواند برای وصول مبلغ چک درخواست دهد که فرد صادرکننده چک یا متعهد به تعهدش عمل نکرده باشد.
